ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, gerek üretim gerekse hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin asgari düzeyde uymaları gereken kalite yönetim sistemi şartlarının tanımlandığı bir standarttır. Ürün veya hizmet standardı olmayıp, yönetim sistemi standardıdır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi
"ISO 9001 belgesi" genellikle ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi (KYS) standardına atıfta bulunarak kullanılır. Uluslararası olarak tanınmış ve kabul görmüş bir kalite yönetim standardıdır. Organizasyonların süreçlerini, prosedürlerini ve genel faaliyetlerini etkili bir şekilde yönetmeleri ve sürekli iyileştirmeleri için bir çerçeve sunar.
ISO 9001 Belgesi Amacı Nedir?
ISO 9001, bir organizasyonun müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere kalite yönetim sistemini nasıl tasarlayacağına ve uygulayacağına dair bir rehberdir.
ISO 9001 Belgesi Genel Özelliği Nedir?
- Müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik odaklanma.
- Üst yönetimin liderlik ve taahhüdü.
- Süreç tabanlı bir yaklaşımın benimsenmesi.
- Sürekli iyileştirme.
- Kararların veriye dayalı olması.
ISO 9001 Belgesi Faydaları Nelerdir?
- Daha yüksek müşteri memnuniyeti
- Daha etkili ve verimli süreçler
- Daha iyi iç iletişim
- Uluslararası pazarlarda daha rekabetçi olma
- Riskleri minimize etme
- Hata oranlarında azalma ve kalite kontrolde gelişme
Bir organizasyon, ISO 9001 standardına uygun olarak bir kalite yönetim sistemi kurduğunda, akredite bir belgelendirme kuruluşundan bu sistem için belgelendirme talebinde bulunabilir. Denetçiler, organizasyonun prosedürlerini, süreçlerini ve faaliyetlerini denetler. Eğer organizasyon, ISO 9001 Belgesi gereksinimlerini karşılıyorsa, belgelendirme kuruluşu tarafından ISO 9001 sertifikası verilir. Bu sertifika, belirli bir süre için geçerlidir ve düzenli gözetim denetimleri gerektirir.
ISO 9001, sektöre, büyüklüğe veya ürüne bakılmaksızın her türlü organizasyon için uygundur. Hem üretim hem de hizmet sektöründeki organizasyonlar bu standardı uygulayabilir.
ISO 9001 belgesinin, bir organizasyonun kalite yönetim süreçlerini uluslararası kabul görmüş bir standarda göre yönettiğini gösteren bir tanıma sahip olduğunu belirtmek önemlidir. Bu, hem müşterilere hem de iş ortaklarına organizasyonun kaliteye olan taahhüdünü gösterir.
- ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri – Temel Esaslar, Terimler ve Tarifler
- ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemleri – Şartlar
- ISO 9004 Kalite Yönetim Sistemleri – Performans İyileştirmesi için Kılavuz
3 adet standart karşımıza çıkmaktadır. Bu standartlardan yalnızca ISO 9001 standardı belgelendirmeye tabi olup diğer 2 standart uygulamak isteyen işletmeler için destek niteliğinde hazırlanmıştır.
- ISO 9001:1987 Dokümanter yaklaşım.
- ISO 9001:1994 Dokümanter yaklaşım. (ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003)
- ISO 9001:2000 Proses yaklaşımı. Kısmi dokümantasyon.
- ISO 9001:2008 Proses yaklaşımı. Kısmi dokümantasyon.
- ISO 9001:2015 Risk tabanlı proses yaklaşımı. Dokümante edilmiş bilgi.
Standardın kronolojik olarak tarihçesi incelediğinde dokümanter yaklaşımdan proses yaklaşımına bir geçişin olduğu görülmektedir. Özetle; YAPTIĞINI YAZ, YAZDIĞINI YAP” yaklaşımı yerini “ÖLÇ ve İYİLEŞTİR” yaklaşımına bırakmış ve PUKO (Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al) döngüsü stadardın bir parçası halini almıştır.
- ISO 9001:2015 Standardı İçin Nerden Başlamalıyım ?
ISO 9001:2015 standardına göre Kalite Yönetim Sistemi kurmak isteyen işletmelerin en büyük sıkıntısı nerden başlayacaklarını bilmemeleridir.
İşletme olarak öncelikle karar verilmesi gereken sistem kurmak için Danışmanlık desteği alınıp alınmayacağıdır.
Danışmanlık Desteği alınmayacaksa asgaride aşağıdaki adımların izlenmesinde fayda vardır;
- Öncelikle işletmenin proseslerine hakim bir kişinin sistem kurmaktan sorumlu olarak atanması
- Kalite Sorumlusu olarak atanan kişi önderliğinde tüm birimlerden bir temsilcinin katılımı ile Kalite Ekibinin oluşturulması
- ISO 9001:2015 Temel, Süreç Yönetimi ve ISO 9001:2015 Dokümantasyon Eğitimlerinin alınması. (Bu aşamada eğitimi verecek kişinin tecrübesi mutlaka sorgulanmalı ve uygulamaya yönelik eğitim alınmalıdır)
- Süreç Envanterinin Hazırlanması (Girdi, Çıktı, tedarikçi, müşteri, performans kriteri…)
- Organizasyon Şemasının hazırlanması ve yayınlanması (Şemada yer alan her bir görev için görev tanımı ve yetkinlik tanımlaması yapılabilir)
- Üst Yönetimin Kalite Politika ve Hedeflerini hazırlayıp çalışanların katılımı ile çalışanlara duyurması
- Süreçler için risk analizi yapılması
- Risk analizine göre aksiyon planının hazırlanması
- Hazırlanması gereken dokümante edilmiş bilgi listesinin oluşturulması
- Makine Teçhizat Listesinin hazırlanması (Bu listeye göre ihtiyaç halinde makine çalıştırma, bakım talimatları belirlenebilir)
- Ölçüm cihazlarının Listesinin hazırlanması (Bu listeye göre ihtiyaç halinde cihaz kullanma, kalibrasyon talimat ve planları belirlenebilir)
- Temel Girdi (Hammadde, ambalaj, hizmet,,,) listelerinin hazırlanması (Bu listeye göre Satın alma şartnameleri, girdi kalite planları belirlenebilir)
- Ürün hizmet listelerinin hazırlanması (Bu listeye göre ürün kalite planları, spektleri belirlenebilir)
- ISO 19011:2018 İç Denetçi Eğitiminin alınması. (Bu aşamada eğitimi verecek kişinin tecrübesi mutlaka sorgulanmalı ve uygulamaya yönelik eğitim alınmalıdır)
- Yıllık Eğitim, Kalibrasyon, Bakım, İç Tetkik Planlarının hazırlanması
- Sistemin uygulanması
- 1 adet iç tetkik ve 1 adet yönetim gözden geçirme yapılması
- Tespit edilen uygunsuzlukların düzeltilmesi
1- Müşteri Odaklılık: Müşteri odaklılık, organizasyonların müşteri ihtiyaçlarını anlamaları ve müşteri memnuniyetini artırmak için çalışmalarını yönlendirmeleri anlamına gelir. Müşteri beklentilerini karşılamak ve aşmak organizasyonların temel hedeflerinden biridir.
2- Liderlik: Liderlik, organizasyonun üst düzey yönetiminin liderlik ve taahhüdü ile ilişkilidir. Liderler, kalite politikası ve hedeflerini belirler, kaynakları tahsis eder ve kaliteyi teşvik eder.
3- Katılım ve İnsan Kaynakları: Çalışanların katılımı ve yeteneklerinin geliştirilmesi, organizasyonun başarısını etkiler. İnsan kaynakları, organizasyonun en değerli varlıklarıdır.
4- Süreç Yaklaşımı: Süreçler, organizasyonun hedeflerine ulaşmasını sağlayan temel unsurlardır. Süreç yaklaşımı, organizasyonların iş süreçlerini tanımlamalarını, yönetmelerini ve iyileştirmelerini gerektirir.
5- Sistem Yaklaşımı Yönetimi: Organizasyonun faaliyetleri bir sistem olarak ele alınmalıdır. Bu, süreçlerin birbiriyle ilişkilendirilmesini ve organizasyonun daha etkili olmasını sağlar.
6- Sürekli İyileştirme: Sürekli iyileştirme, organizasyonların kalite yönetim sistemlerini ve süreçlerini sürekli olarak geliştirmelerini gerektirir. Verilere dayalı kararlar, iyileştirmeleri destekler.
7- Karar Verme ve Kanıta Dayalı Yaklaşım: Kararlar, verilere ve analizlere dayandırılmalıdır. Kanıta dayalı kararlar, hataları azaltır ve performansı artırır.
8- İlişkiler Yönetimi: Organizasyonlar, tedarikçileri ve iş ortaklarıyla sağlam ilişkiler kurmalı ve sürdürmelidir. İyi ilişkiler, malzeme ve hizmet tedariki açısından önemlidir.
9- Kaynak Yönetimi: Kaynaklar etkili bir şekilde yönetilmelidir. Bu, insan kaynakları, finansal kaynaklar ve altyapıyı içerir.