Iso 45001, bir kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği (İSG) performansını iyileştirmesine yardımcı olan uluslararası bir standarttır. Bu standart, kuruluşların çalışanlarının sağlığını ve güvenliğini korumak için sistematik bir yaklaşım benimsemelerini sağlar.
Iso 45001, riskleri değerlendirme, tehlikeleri ortadan kaldırma ve İSG performansını sürekli olarak iyileştirme odaklı bir yönetim sistemi kurmayı hedefler. Bu sistem sayesinde, şirketler sadece yasal gereklilikleri yerine getirmekle kalmaz, aynı zamanda çalışanlarının refahını da artırır.
Iso 45001 standardı, bir dizi temel prensibe dayanmaktadır. Bu prensipler, İSG yönetim sisteminin etkin bir şekilde kurulması ve sürdürülmesi için yol gösterici niteliktedir.
Liderlik ve Taahhüt: Üst yönetimin İSG'ye olan bağlılığı ve liderliği, sistemin başarısı için kritik öneme sahiptir. Yönetim, İSG politikalarını belirlemeli, kaynakları sağlamalı ve çalışanların katılımını teşvik etmelidir.
Çalışan Katılımı: Çalışanların İSG süreçlerine aktif olarak katılması, risklerin belirlenmesi ve önlenmesi açısından önemlidir. Çalışanlar, tehlikeleri bildirme, iyileştirme önerilerinde bulunma ve İSG eğitimlerine katılma gibi yollarla sisteme katkıda bulunabilirler.
Planlama: İSG risklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kontrol altına alınması için planlama yapılması gereklidir. Bu planlama, yasal gerekliliklerin yanı sıra, kuruluşun özel ihtiyaçlarını da dikkate almalıdır.
Destek: İSG yönetim sisteminin etkin bir şekilde uygulanması için gerekli kaynakların (insan, ekipman, bilgi vb.) sağlanması önemlidir. Ayrıca, çalışanların İSG konusunda bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi de destek kapsamındadır.
Operasyon: İSG risklerini kontrol altına almak için operasyonel kontrollerin uygulanması gereklidir. Bu kontroller, tehlikeli işlerin güvenli bir şekilde yürütülmesini, ekipmanların düzenli bakımını ve acil durumlara hazırlıklı olmayı içerir.
Performans Değerlendirme: İSG performansının düzenli olarak değerlendirilmesi, sistemin etkinliğini ölçmek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için önemlidir. Bu değerlendirme, denetimler, gözden geçirmeler ve veri analizleri yoluyla yapılabilir. İyileştirme: İSG yönetim sisteminin sürekli olarak iyileştirilmesi, kazaların ve yaralanmaların önlenmesi için önemlidir. İyileştirme, düzeltici ve önleyici faaliyetler yoluyla yapılabilir.
Iso 45001 belgesi almak, işletmelere birçok avantaj sağlar. Bu avantajlar, hem içsel hem de dışsal faydalar olarak sıralanabilir:
Çalışan Sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirilmesi: En önemli fayda, çalışanların sağlık ve güvenliğinin korunmasıdır. Iso 45001, riskleri azaltarak ve güvenli çalışma ortamları sağlayarak kazaların ve yaralanmaların önlenmesine yardımcı olur. Yasal Uyumluluğun Artırılması: Iso 45001, işletmelerin İSG ile ilgili yasal gerekliliklere uyum sağlamasına yardımcı olur. Bu, yasal sorunların ve cezaların önlenmesine katkıda bulunur. İş Verimliliğinin Artırılması: Güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı, çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artırır.
Kazaların ve yaralanmaların azalması, iş gücü kayıplarını önler ve üretimi kesintiye uğratmaz. Şirket İtibarının Güçlendirilmesi: Iso 45001 belgesi, şirketinizin İSG'ye verdiği önemi gösterir ve müşteriler, tedarikçiler ve diğer paydaşlar nezdinde itibarınızı artırır. Rekabet Avantajı Elde Etme: Bazı sektörlerde, Iso 45001 belgesi, rekabet avantajı elde etmek için bir gereklilik haline gelmiştir. Özellikle kamu ihalelerinde ve büyük projelerde, bu belgeye sahip olmak önemli bir avantaj sağlar.
Sigorta Maliyetlerinin Azaltılması: Iso 45001, riskleri azaltarak ve kazaları önleyerek sigorta maliyetlerinin düşürülmesine yardımcı olabilir. Sürekli İyileştirme Kültürünün Oluşturulması: Iso 45001, işletmelerde sürekli iyileştirme kültürünün oluşturulmasına katkıda bulunur. Bu, İSG performansının sürekli olarak izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi anlamına gelir.
Iso 45001 standardının uygulanması, bir dizi adımı içerir. Bu adımlar, kuruluşun mevcut İSG yönetim sistemini değerlendirmesi, eksiklikleri belirlemesi ve iyileştirme planları yapması ile başlar.
1. Mevcut Durum Analizi: İlk adım, kuruluşun mevcut İSG yönetim sisteminin analiz edilmesidir. Bu analiz, yasal gerekliliklere uyumun değerlendirilmesini, risklerin belirlenmesini ve mevcut kontrollerin etkinliğinin ölçülmesini içerir.
2. Boşluk Analizi: Mevcut durum analizi sonucunda, Iso 45001 standardının gereklilikleri ile mevcut sistem arasındaki boşluklar belirlenir.
3. İSG Politikası ve Hedeflerinin Belirlenmesi: Üst yönetim, kuruluşun İSG politikasını ve hedeflerini belirlemelidir. Bu politika ve hedefler, kuruluşun stratejik yönü ile uyumlu olmalı ve sürekli iyileştirmeyi teşvik etmelidir.
4. Risk Değerlendirmesi: İSG risklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi gereklidir. Bu değerlendirme, tehlikelerin tanımlanmasını, risklerin olasılık ve şiddetinin belirlenmesini ve risklerin kontrol altına alınması için uygun önlemlerin alınmasını içerir.
5. İSG Yönetim Sisteminin Kurulması: Risk değerlendirmesi 6. Uygulama ve İşletme: İSG yönetim sistemi, kuruluşun tüm faaliyetlerine entegre edilir. Çalışanlar eğitilir, prosedürler uygulanır ve kontroller gerçekleştirilir.
7. İzleme ve Ölçme: İSG performansının düzenli olarak izlenmesi ve ölçülmesi gereklidir. Bu, kazaların, yaralanmaların, hastalıkların, ramak kalaların ve diğer İSG olaylarının kaydedilmesini ve analiz edilmesini içerir.
8. İç Denetim: İSG yönetim sisteminin etkinliğinin değerlendirilmesi için düzenli olarak iç denetimler yapılır. Bu denetimler, sistemin Iso 45001 standardının gerekliliklerine uygunluğunu ve hedeflere ulaşma düzeyini değerlendirir.
9. Yönetimin Gözden Geçirmesi: Üst yönetim, İSG yönetim sistemini düzenli olarak gözden geçirir. Bu gözden geçirme, sistemin etkinliğini, uygunluğunu ve yeterliliğini değerlendirir ve iyileştirme fırsatlarını belirler.
10. Sürekli İyileştirme: İSG yönetim sistemi, sürekli olarak iyileştirilir. Bu iyileştirme, iç denetim
Iso 45001 standardı, her sektördeki kuruluş için uygundur. İster bir üretim tesisi, ister bir ofis ortamı, isterse bir hizmet sektörü olsun, Iso 45001, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için bir çerçeve sunar. İnşaat, madencilik, enerji, sağlık, eğitim, lojistik ve daha birçok sektörde, Iso 45001 uygulanabilir ve faydalı olabilir.
Iso 45001 belgesi almak için, kuruluşun bir sertifikasyon kuruluşuna başvurması gerekir. Sertifikasyon kuruluşu, kuruluşun İSG yönetim sistemini denetler ve Iso 45001 standardının gerekliliklerine uygunluğunu değerlendirir. Eğer sistem uygun bulunursa, sertifikasyon kuruluşu Iso 45001 belgesi verir. Belge, genellikle üç yıl geçerlidir ve her yıl düzenli olarak gözetim denetimleri yapılır.
Iso 45001'in başarılı bir şekilde uygulanması için çalışanların aktif katılımı çok önemlidir. Iso 45001 çalışanlar, tehlikeleri bildirme, risk değerlendirmelerine katılma, İSG eğitimlerine katılma ve iyileştirme önerilerinde bulunma gibi yollarla sisteme katkıda bulunabilirler. Çalışanların İSG bilincinin artırılması ve sistemin bir parçası olduklarını hissetmeleri, İSG performansının iyileştirilmesine önemli ölçüde katkıda bulunur.
Iso 45001, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilir. Özellikle Iso 9001 (Kalite Yönetim Sistemi) ve Iso 14001 (Çevre Yönetim Sistemi) ile entegrasyon, sinerji yaratır ve yönetim sistemlerinin etkinliğini artırır. Entegre bir yönetim sistemi, kaynakların daha verimli kullanılmasını, süreçlerin iyileştirilmesini ve kuruluşun genel performansının artırılmasını sağlar.
Iso 45001, sürekli iyileştirme döngüsüne dayanır. Bu döngü, Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PUKÖ) döngüsü olarak da bilinir. Planlama aşamasında, İSG riskleri belirlenir ve hedefler belirlenir. Uygulama aşamasında, planlar hayata geçirilir ve İSG yönetim sistemi uygulanır. Kontrol etme aşamasında, İSG performansı izlenir ve ölçülür. Önlem alma aşamasında, iyileştirme fırsatları belirlenir ve gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapılır. Bu döngü, sürekli olarak tekrarlanarak İSG performansının sürekli olarak iyileştirilmesi sağlanır.
Soru 1:Iso 45001 belgesinin geçerlilik süresi ne kadardır?
Cevap 1: Iso 45001 belgesi genellikle üç yıl geçerlidir. Ancak, belgenin geçerliliğini korumak için her yıl düzenli olarak gözetim denetimlerinin yapılması gerekmektedir.
Soru 2: Iso 45001 standardını uygulamak zorunlu mudur?
Cevap 2: Iso 45001 standardını uygulamak yasal bir zorunluluk değildir. Ancak, İSG ile ilgili yasal gerekliliklere uyum sağlamak ve çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için önemlidir. Ayrıca, bazı sektörlerde ve projelerde Iso 45001 belgesi bir gereklilik olabilir.
Soru 3: Iso 45001 belgesi almak ne kadar sürer?
Cevap 3: Iso 45001 belgesi alma süresi, kuruluşun büyüklüğüne, karmaşıklığına ve mevcut İSG yönetim sisteminin durumuna bağlı olarak değişir. Genellikle, belgelendirme süreci birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.
Soru 4: Iso 45001 standardı hangi konuları kapsar?
Cevap 4: Iso 45001 standardı, İSG yönetim sisteminin tüm yönlerini kapsar. Bu, İSG politikasının belirlenmesini, risk değerlendirmesini, tehlike kontrolünü, çalışan katılımını, acil durum hazırlığını, performans değerlendirmesini ve sürekli iyileştirmeyi içerir.
Soru 5: Küçük bir işletme için Iso 45001 uygulamak mümkün müdür?
Cevap 5: Evet, küçük bir işletme için de Iso 45001 uygulamak mümkündür. Iso 45001, her büyüklükteki ve sektördeki kuruluş için uygulanabilir bir standarttır. Küçük işletmeler, standardın gerekliliklerini kendi ölçeklerine ve ihtiyaçlarına göre uyarlayabilirler.
